هر تخته فرش ماشینی دارای یک شانه و یک تراکم است. در حقیقت یکی از عواملی که سبب تمایز فرش های ماشینی از هم می شود، شانه و تراکم فرش ماشینی است.
منظور از شانه و تراکم فرش چیست؟ شانه و تراکم فرش به انگلیسی بدین صورت است:
شانه: reeds
تراکم: density
شانه و تراکم در فرش به چه معناست؟
هر قالی دارای دو نوع تراکم می باشد. تراکم عرضی یا شانه فرش در حقیقت به تعداد گره های زده شده در یک متر از عرض فرش است و تراکم طولی یا تراکم فرش به تعداد گره های زده شده در یک متر از طول فرش است.
در حقیقت شانه و تراکم همان گره های فرش است که نخ خاب هستند و روی فرش هستند. یا به زبان ساده تر می توان گفت شانه و تراکم همان ریشه های رنگی روی سطح قالی است که هراندازه تعداد این گره ها بیشتر باشد، میزان شانه و تراکم فرش ماشینی بیشتر می شود.
تشخیص شانه و تراکم انواع فرش ماشینی:
فرش 700 شانه با تراکم 2550؛ یعنی در یک متر از عرض آن 700 گره و در یک متر از طول آن 2550 گره زده شده باشد.
فرش 1000 شانه با تراکم 3000 یعنی در یک متر از عرض آن 1000 گره و در یک متر از طول آن 3000 گره زده شده باشد.
فرش 1200 شانه با تراکم 3600 یعنی در یک متر از عرض آن 1200 گره و در یک متر از عرض آن 3600 گره زده شده باشد.
بالاترین تراکم و شانه فرش ماشینی مربوط به فرش های 1500 شانه با تراکم 4500 است. البته جدیدا فرش های 1600 شانه نیز در بازار تولید شده اند که کمی ظریف تر از 1500 شانه می باشند.
تمامی این محصولات، دستبافتگونه هستند و هر اندازه شانه و تراکم آن ها بیشتر شود، دستبافتگونه تر می شوند و ظرافت و زیبایی آن ها بالاتر می رود.
فرق بین تراکم و شانه در فرش
شانه میزان ظرافت و زیبایی فرش را تعیین می کند و تراکم میزان فشردگی و توپری و انسجام آن را. هراندازه تراکم یک فرش بیشتر باشد میزان فشردگی و توپری بین ریشه ها بیشتر می شود. یک فرش با تراکم 3600 بسیار توپرتر از محصول با تراکم 3000 است و یک تخته قالی هزارشانه ظرافت و زیبایی بیشتر از 500 شانه دارد.
پس شانه یک محصول، مربوط به نقشه قالی است و یک طرح ظریف با گل های ریز و شلوغ را باید با شانه بالا بافت و تراکم مربوط به فشردگی و تراکم محصول مربوط است.